อาการของฟันผุ สาเหตุและการรักษา

ฟันผุคือการที่เคลือบฟันอ่อนแอลงเนื่องจากกรด กรดเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นเมื่อแบคทีเรียในคราบจุลินทรีย์ย่อยสลายน้ำตาลในช่องปาก

ฟันผุคืออะไร

จริง ๆ แล้วตอบได้ง่ายมาก ฟันผุ (หรือชั้นเคลือบฟันที่อ่อนแอ) เกิดขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป ส่งผลให้เกิดรูบนฟัน ซึ่งเป็นร่องรอยความเสียหายในฟัน ฟันถูกปกคลุมด้วยผิวชั้นบนที่แข็งที่ทำหน้าที่ปกป้อง ซึ่งเรียกว่าชั้นเคลือบฟัน แต่เมื่อใดที่เคลือบฟันอ่อนแอลงเนื่องจากถูกกัดกร่อนโดยกรดที่แบคทีเรียสร้างขึ้น ก็จะเกิดหลุมหรือรูในฟันหรือบนผิวฟัน

สาเหตุของฟันผุคืออะไร

ฟันผุเกิดขึ้นเมื่อเศษอาหารที่มีแป้งติดอยู่ระหว่างซอกฟัน และไม่ถูกกำจัดไปด้วยการแปรงหรือการใช้ไหมขัดฟันตามปกติ แบคทีเรียในคราบจุลินทรีย์จะสร้างกรดขึ้นมา ซึ่งจะทำลายเคลือบฟัน และสร้างรูในฟันซึ่งเรียกว่าฟันผุ หากปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษา รูเหล่านี้ก็จะขยายใหญ่ขึ้นตามเวลาและอาจทำลายฟันทั้งซี่ได้

สาเหตุสำคัญของฟันผุคือน้ำตาล อาหารและเครื่องดื่มที่มีลักษณะเหนียว ยิ่งบริโภคน้ำตาลมากเท่าไร ก็จะเกิดกรดมากขึ้นเท่านั้น และนำไปสู่ฟันผุ น้ำตาลเมื่อมารวมกับคราบจุลินทรีย์จะทำให้เคลือบฟันอ่อนแอ ทำให้เกิดความเสี่ยงที่จะเกิดฟันผุ ทุกครั้งที่คุณรับประทานของขบเคี้ยวที่มีน้ำตาล ฟันของคุณก็เสี่ยงที่จะถูกทำลายจากกรดในอีก 20 นาทีต่อมา การเข้าใจสาเหตุของฟันผุจึงสำคัญอย่างยิ่ง คุณสามารถเรียนรู้วิธีการที่เหมาะสมในการดูแลรักษาฟันรวมถึงการรักษาสุขภาพของคุณได้

สาเหตุทั่วไปของฟันผุ

• อาหารและเครื่องดื่มบางอย่าง อาหารที่ติดฟันจะทำให้เกิดฟันผุได้มากที่สุด
• การรับประทานของว่างบ่อย มีคำแนะนำให้รับประทานอาหารโดยแบ่งเป็นมื้อเล็ก ๆ ในแต่ละวันเพื่อช่วยลดน้ำหนักหรือควบคุมให้คงที่ แต่จำไว้ว่าหากคุณรับประทานบ่อยครั้ง ไม่ว่าอาหารประเภทใดก็ตาม กรดในอาหารก็จะมีเวลามากขึ้นในการทำลายฟันของคุณ ต่อไปนี้คือเคล็ดลับที่น่าสนใจ: การแปรงฟันหลังรับประทานอาหารไม่เพียงช่วยขจัดคราบจุลินทรีย์ แต่ยังช่วยให้สร้างวินัยในการรับประทานอาหารโดยรักษาช่องปากของคุณให้สะอาดยิ่งขึ้นด้วย ซึ่งจะทำให้คุณอยากรับประทานอาหารว่างน้อยลง
• เหงือกร่น หากเหงือกของคุณเริ่มจะร่น คราบจุลินทรีย์ก็จะก่อตัวใกล้กับรากฟัน ซึ่งเป็นส่วนที่ไม่ได้รับการปกป้องจากเคลือบฟันและเสี่ยงที่จะผุได้ง่าย

สัญญาณและอาการของฟันผุ

วิธีการรักษาฟันผุที่พบได้บ่อยและได้ผลดีคือการอุดฟัน ซึ่งจะหยุดไม่ให้ฟันผุขยายใหญ่ขึ้น ดังนั้นหากคุณกำลังพบกับสัญญาณของฟันผุ จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องรีบพบทันตแพทย์ทันทีเพื่อรับการรักษา

การใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์สามารถช่วยป้องกันฟันผุได้ ฟลูออไรด์จะตรงเข้าไปยังจุดที่อ่อนแอ เพื่อช่วยเสริมเกราะป้องกันในบริเวณนี้ขึ้นมาใหม่ก่อนที่จะเกิดฟันผุ

การรักษาฟันผุ

รูปแบบการรักษาแบบเร่งด่วนที่สุดก็คือไปพบทันตแพทย์เพื่ออุดฟันที่ผุ

หากคุณมีฟันที่อุดแล้ว จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสังเกตรอยอุดเพื่อหาสัญญาณของการเสื่อมสภาพ และหมั่นดูแลช่องปากในทุกวัน เมื่อเวลาผ่านไป ขอบของรอยอุดอาจจะขรุขระขึ้น และวัสดุที่ใช้อุดอาจเสื่อมไปตามสภาพและเริ่มมีรอยแตกหัก รอยอุดที่ขรุขระและเสื่อมสภาพทำให้การขจัดคราบจุลินทรีย์ทำได้ยากขึ้น เนื่องจากคราบจุลินทรีย์อาจจะก่อตัวในบริเวณเหล่านี้

เมื่อจำเป็นต้องอุดฟัน

หากคุณเริ่มมีฟันผุซึ่งลุกลามไปเกินกว่าระยะที่ทำลายชั้นเคลือบฟัน และเกิดรูในฟันของคุณแล้ว ส่วนใหญ่ทันตแพทย์มักจะแนะนำให้อุดฟัน ซึ่งทันตแพทย์จะกำจัดส่วนที่ผุออกจากฟันให้หมดก่อนแล้วแทนที่ด้วยวัสดุบางอย่างเพื่อคงสภาพของฟัน สารอุดฟันอาจทำจากเรซินที่สีเหมือนฟัน หรือโลหะผสม (อะมัลกัม) ซึ่งอาจมีปรอทรวมอยู่ด้วย แม้บางคนอาจจะกังวลว่าปรอทอาจทำให้เจ็บป่วย แต่จากผลศึกษาทางการแพทย์พบว่าสารอุดฟันอะมัลกัมปลอดภัยสำหรับผู้คนส่วนใหญ่ หากคุณเป็นกังวล สอบถามทันตแพทย์เกี่ยวกับตัวเลือกวัสดุอุดฟันอื่น ๆ

เมื่อใดที่จำเป็นต้องครอบฟัน

หากคุณมีฟันผุขั้นรุนแรง ทันตแพทย์ของคุณมีแนวโน้มจะแนะนำให้ทำครอบฟันแทนการอุดฟันเพื่อซ่อมแซมส่วนที่เสียหาย ครอบฟันจะใหญ่กว่าการอุดฟัน และจะครอบที่ด้านบนของฟันเมื่อฟันส่วนที่ผุเสียหายถูกกำจัดออกไปแล้ว ตามปกติการครอบฟันจะทำจากพอร์ซเลน ทองคำ หรือวัสดุผสมของพอร์ซเลนกับโลหะ

แต่ไม่ว่าวัสดุอุดหรือครอบฟันของคุณจะทำจากอะไร ก็อย่าลืมดูแลช่องปากให้ครบถ้วนในทุกวัน ทั้งการแปรงฟันวันละสองครั้งและใช้ไหมขัดฟัน เพื่อขจัดคราบคราบจุลินทรีย์ และป้องกันไม่ให้ฟันผุ มีผลิตภัณฑ์หลายชนิดที่ออกแบบมาเพื่อช่วยคุณทำความสะอาด อย่างเช่น การอุดฟันด้วยวัสดุและครอบฟัน วัสดุอุดฟันและครอบฟันของคุณไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนเว้นแต่มีสัญญาณของการเสื่อม หรือหลวมและเสียหาย

วิธีป้องกันฟันผุ

เพื่อช่วยป้องกันฟันผุ มีมาตรการบางอย่างที่นำมาใช้ได้เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้ฟันของคุณดังนี้:

• การรับประทานที่ดีต่อสุขภาพ:รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพและหลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลซึ่งจะเป็นอาหารของแบคทีเรียในช่องปาก
• ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์: แปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์เป็นประจำ หนึ่งในวิธีการที่ดีที่สุดเพื่อป้องกันการสูญเสียแร่ธาตุจากฟันหรือการลดลงของแร่ธาตุในฟัน และช่วยคืนแร่ธาตุสู่ฟัน ป้องกันฟันผุ งานศึกษาด้านวิทยาศาสตร์หลายชิ้นที่ทำต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานมีบทพิสูจน์เรื่องนี้ นี่คือหนึ่งในวิธีที่ป้องกันฟันผุที่ได้ผลมากที่สุด
• การใช้ไหมขัดฟันทุกวัน: การใช้ไหมขัดฟันทุกวันช่วยกำจัดคราบจุลินทรีย์และเศษอาหารตกค้างระหว่างซี่ฟันซึ่งการแปรงฟันเข้าไปไม่ถึง ซึ่งไม่เพียงช่วยส่งเสริมสุขภาพฟันแต่ยังรวมถึงสุขภาพที่ดีของเหงือกด้วย.
• การตรวจฟันเป็นประจำ: กำหนดเวลาไปพบทันตแพทย์ของคุณเป็นประจำ ประมาณหกเดือนครั้งเพื่อทำความสะอาดและตรวจฟันเป็นประจำ
• เปลี่ยนแปรงสีฟันของคุณ: ต้องเปลี่ยนแปรงสีฟันของคุณเมื่อเห็นว่าเสื่อมสภาพ หรือทุก ๆ 3 เดือน เพราะยิ่งใช้ขนแปรงใหม่ก็สามารถแปรงฟันและกำจัดคราบจุลินทรีย์ได้มากขึ้นเท่านั้น
• เคลือบหลุมร่องฟัน: ร่องลึกและหลุมในฟัน อย่างเช่น ฟันกรามอาจกลายเป็นจุดที่ทำให้ฟันผุ วิธีการหนึ่งที่จะป้องกันฟันผุก็คือการเคลือบวัสดุคล้ายพลาสติกที่เรียกว่าสารเคลือบหลุมร่องฟัน เมื่อสารเคลือบแข็งตัว ก็จะทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันผิวหน้าของฟันจากคราบจุลินทรีย์และกรด
• การเสริมฟลูออไรด์: ฟลูออไรด์มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการป้องกันฟันผุ การเติมฟลูออไรด์ในน้ำดื่มหรือบ้วนปากด้วยน้ำยาผสมฟลูออไรด์ในกิจวัตรการดูแลช่องปากของคุณจะสามารถช่วยป้องกันฟันผุและกำจัดแบคทีเรียได้ การเสริมฟลูออไรด์ก็สามารถทำได้ และยังช่วยรักษาช่องปากของคุณให้สะอาดและแข็งแรง

คำถามที่เกี่ยวข้องกับฟันผุ

ฟันผุเป็นปัญหาสำหรับเด็กเท่านั้นใช่หรือไม่

เด็กๆ มีแนวโน้มที่จะฟันผุได้ง่าย เพราะมีเศษอาหารติดตามร่องฟันซึ่งเด็ก ๆ แต่ฟันผุเกิดขึ้นได้กับผู้ใหญ่เช่นกัน หากฟันเรียงตัวกันชิดเกินไป ก็เป็นการยากที่จะทำความสะอาดระหว่างซี่ฟันเพื่อขจัดคราบจุลินทรีย์ ผู้ซึ่งประสบปัญหาเหงือกร่นก็อาจมีฟันผุบนพื้นผิวรากฟันที่โผล่ออกมา

ฉันควรตรวจฟันเพื่อเช็คว่ามีฟันผุบ่อยครั้งแค่ไหน

คุณควรวางแผนพบทันตแพทย์สองครั้งต่อปีเพื่อตรวจฟัน แม้ว่าการตรวจเช็คสภาพฟันอาจทำได้หลายวิธี แต่ส่วนใหญ่ทันตแพทย์มักจะตรวจสภาพฟันและเหงือกว่ามีปัญหา อาจเอกซเรย์ดูฟันเพื่อจะมั่นใจยิ่งขึ้นว่าไม่มีปัญหา ทันตแพทย์ยังอาจทำความสะอาดฟันของคุณอย่างเพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์ที่แข็งตัวเหนือและใต้รอยต่อเหงือก และขัดฟันเพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์และคราบอาหารเครื่องดื่มจากผิวฟันของคุณ และต้องไม่ลืมว่า ทันตแพทย์ของคุณสามารถให้คำแนะนำการแปรงฟันและการใช้ไหมขัดฟันในฐานะผู้เชี่ยวชาญได้